Heel aktueel: overloopgebieden bij de volle rivieren. Afgelopen weekeinde liep ik van Sittard naar Thorn, hele grote stukken door de ondergelopen Maasvallei, heel indrukwekkend die stromende watermassa’s.
Waar uiterwaarden gewoonlijk land zijn, en sommige aangewezen gebieden alleen bij uiterste nood als reservoir worden gebruikt, heeft het “ruimte voor de rivier”-programma grote gebieden zo uitgevoerd dat ze geregeld geheel of gedeeltelijk onderlopen al naar gelang de waterstand.
Het was een uiterwaard, maar is met een nieuwe dijk gesplitst; het binnendeel is polder en het buitengedeelte dient als waterbuffer. Het is getagd als gras, maar dat vind ik voor zo’n onderloopgebied raar. Er ligt een brug in die vlakte die dus op de kaart een weiland overspant, terwijl het geregeld een watergebied is en zelden noemenswaardig gras heeft. Vissersweert is op dit moment een eiland.
Het gebied lijkt meer op een waddengebied, dat zou dus een tidalflat zijn, het is alleen niet tidal maar gebonden aan de waterstand in de rivier.
Ik denk dat het wel een soort wetland is met intermittent=yes.
voor uiterwaarden in het algemeen: het meeste kan denk ik gewoon een overlappende natural=water + intermittend=yes krijgen. Wetland tags zijn meestal pas van toepassing als er ook wetland flora aanwezig is.
A ja. Maar die pagina beveelt wetland=mud aan, en bij wetland=mud staat dat dat de zoetwater/rivierenvariant is van wetland=tidalflat.
Dus natural=wetland + wetland=mud
De overloopgebieden van de Maas hebben meestal een grindbodem en zijn indien ze niet overstroomd zijn meestal gewoon droog en solide. Om ze met ‘mud’ te betitelen of wetland gaat me iets te ver. Ik schat dat > 90 % van het jaar deze gebieden droog staan.
Bij wetland verwacht ik een nat gebied waar je amper of met laarzen kunt lopen.
Dit hoeft bij een overloopgebied niet altijd het geval te zijn.
In mijn omgeving is er een overloopgebied/zijgeul voor de Maas.
Zie de foto. Het water kan vrijwel over de hele breedte het natuurgebied vol laten lopen.
Dit loopt pas over als de Maas echt hoog staat, zoals in de zomer van 2021. De afgelopen dagen zal het ook wel hoog gestaan hebben.
Normaal is er goed te lopen en is het niet drassig.
Via wegen of stepping stones kun je voorbij de geul komen.
Er zijn zelfs plannen geweest om een overloopgebied bij Gennep (Lob van Gennep) te maken, waarbij huizen (van 7000 mensen) onder water zouden komen te staan. Dat bespaarde weer een dijkverhoging verder stroomafwaarts. De overstromingskans zou 1/300e per jaar zijn. Dit maakt het dan echt geen wetland in de andere 299/300 jaar.
Ja, je hebt vele graden van natheid. Bij mij in de buurt dient de Eendrachtspolder als wateropvang. Normaal is die grotendeels droog, al zijn er best grote stukken die opzettelijk altijd wetland zijn. Rietvelden en nat-weiland met veel zegge en zo. ls het nodig is wordt hij volgestort vanuit de veel hoger liggende Rotte, daarvoor moeten ze bewust de boel openzetten. Op dit moment is het een flink binnenmeer, maar dat ga je dus niet als water of wetland mappen.
Langs de Hollandse IJssel ken ik ook flink wat uiterwaarden die vanzelf vollopen, maar pas bij hogere waterstanden. Een flinke drempel dus. Ook die map je niet als water of wetland, afgezien van een paar lagere stukken die bijna altijd nat blijven. Aan de andere kant heb je de wadden, die elke dag droogvallen en weer onder water gaan.
Het stuk waar ik het over heb is voor zover ik het kan beoordelen (met de satellietfoto’s erbij) een soort wad, maar dan op basis van de waterstand ipv getijden. Hoe hoger het water komt, hoe verder het onderloopt. Het is bijna nooit helemaal droog, en ook zelden een grote watervlakte zoals nu. Nu ligt Vissersweert er als een echt eiland in, omringd door eigen dijken. Er loopt een brug naartoe, en zelfs als het gebied niet helemaal onder water staat moet je via de brug naar het dorp toe. Het is dan een brug over een “weiland”, al ligt er onder de brug een poel die vrijwel altijd vol water staat, en ook in droge tijden zie je noord-oost van het dorp dat het dan wel groen kan worden, maar het is helemaal plat, geen bomen of struiken, en je ziet de nattigheid.
Ik denk dat dit wel wetland is. Als je gaat posten kan je misschien onderzcheid maken in stukken die heel vaak onderlopen en stukken die zelden onderlopen, maar ik zou geen grenzen kunnen trekken; overkoepelend zie ik het dus echt wel als wetland, vergelijkbaar met een wad. Dat is dus een tidalflat. Maar de wiki zegt dat je voor een “rivierwad” wetland=mud moet gebruiken.
Ten westen van de brug naar Vissersweert, stroomopwaarts, ligt een droogvallend/onderlopend gebied van stenen/gruis/kiezel. Dat was als scree getagd, maar scree is rots-gruis in de buurt van waar het naar beneden komt. In een rivier in het buitenland zie je dat soort beddingstukken heel vaak, dat heet dan shingle. Dus dat heb ik nu omgetagd naar natural=shingle. Ook al is het kunstmatig aangelegd, misschien wel met geïmporteerd rotsgruis…
Gisteren het veer noord van Waalwijk naar Drongelen genomen. De Maastricht waterbult zou daar zo’n beetje kunnen zijn. Het heeft voor 2021 een keer zo hoog gestaan dat het maar een centimeter of 10 a 20 onder de Sluisweg oprit stond. Veer gestremd. Gisteren was de highway=tertiary Zomerdijk west van de Sluisweg wel gesloten. Nogal wiedes want door een meter water is niet te fietsen over de knooppuntroute 07-02.
Hoezo ‘Zomerdijk’? Zonder winterdijk
Wij zijn is etappes langs beide oevers over het hele Nederlandse deel van de Maas aan het fietsen. Vrijwel overal staan koeien in de uiterwaarden gewoon op het gras en niet tot halverwege de poten erin. Dat is ook een goede wetland test.
Ja, op wetland zet je geen koeien, wel op uiterwaarden die een enkele keer onder kunnen lopen. Probleem: als ik géén koeien zie dan weet ik niks! Maar waar koeien zijn zijn meestal ook hekken, afzettingen, waterbakken, zoutdingen, vertrapte plekken. Als je alleen maar een vlakte ziet met helemaal niets erop dan is het geen wei.
Overigens ga ik denk ik wetland=wet_meadow toepassen ipv wetland=mud, waar ik zie dat het toch normaal gesproken wel groen wordt als het een tijdje laag water is. Met een paar jaar satellietdataportaal en luchtbeelden van diverse bronnen (dus meestal ook diverse dagen en tijden) krijg je daar wel een aardig beeld van.
Ik zit nog te broeden over aangeven van de onderloopkans. Is intermittent=* duidelijk genoeg als het niet op een waterweg staat maar op een gebied? Want je moet dan maar weten dat intermittent op het water slaat en niet op een ander aspect van het gebied. En met welke value geef ik dan aan waar het van afhangt? Tidal is duidelijk, dat gaat over eb en vloed, maar voor regen-en-smelt-in-het-achterland-plus-zeespiegel-en-windstuwing-afhankelijk weet ik zo gauw geen term!
bij die microtagging onderwerpen moet ik soms denken aan Annika die van voldoende Borg spul is bevrijd. Ze zegt tegen Janeway dat haar designation Seven of Nine is, maar die vindt dat niet praktisch dus stelt ze ‘Seven’ voor. Het antwoord is:
Dat is geen optie, ik zie een stuk Nederland dan map en tag ik het! Maar je bedoelt misschien: niet taggen welke soort wetland het is? Of niet taggen dat het intermittent is en waarom?
Dat zou ik graag toepassen, maar wordt nergens gerenderd.
In dit geval doet het geen recht aan het gebied. Het is vergelijkbaar met het wad: afhankelijk van de waterstand staat het meer of minder onder water, zijn delen meer of minder zompig en kunnen delen meer of minder groen worden. De waterstand is alleen wat minder voorspelbaar.
Ik heb er nu intermittent=yes opgeplakt. Ik zag dat wetlands al seasonal=yes kunnen krijgen (is beschreven en wordt toegepast) en intermittent=yes op wetland heeft ook al wat gebruik, al is dat niet gedokumenteerd.
Zojuist geleerd: natural=shoal voor kale vlaktes die bij hoge waterstand onder water liggen en bij lage waterstand boven. Maar dan dus niet tidalflat (wad) zoals in zee maar in stukken water die landinwaarts liggen, waar de waterstand vooral wegens regen en wateraanvoer varieert.
Met surface=kan je aangeven of het zand, gravel of shingle is.
Het rendert nog ook, in Carto.
Daar hebben ze inderdaad hun best gedaan met graven. Bij het blauwe merk de Visserweert.
Linksonder zie je hoe de Maas tienduizend jaar geleden overal was; zeer breed uitgewaaierd en overal stromend in geulen. Alleen voerde de Maas toen meer water.
Delen daarvan zullen wel natural=shoal zijn en andere delen wet_meadow. Als het het grootste deel van het jaar groen is dan is het geen shoal volgens mij.
Lijkt mij ook. Maar misschien is het het handigst om te kijken naar de rand van het rivierwater, zoals die in de buurt getekend is. Staat de bank bij die stand onder water, dan is het bv shoal (verwant met schol? Van schollen en slikken?) Staatie daarboven, maar nog onbegroeid, en geregeld onderlopend, dan is het wetland=mud. is het begroeid maar erg nat, dan kijken we naar marsh, saltmarsh, wet_meadow.
Ik zag rond het Grevelingenmeer vrij veel tidalflats gemept, dat horen denk ik dus shoals te zijn. Al lees ik net dat de Grevelingen toch 3 m verschil heeft tussen eb en vloed, en het is zout water, dus dat mag je best wel tidal noemen toch?
PS Dat sloeg dus nergens op! Het geldende peilbesluit voor de Grevelingen geeft
vaste streefpeilen voor buiten (NAP-0,20) en binnen (NAP-0,26) het broedseizoen, met 10 cm speling omhoog en omlaag, naar dat wordt dan zsm weer naar het streefpeil gebracht. Dan moet een tidalflat wel héél flat zijn om de waterlijn belangrijk op te laten schuiven. Dus het zijn allemaal shoals, in het Grevelingenmeer.
Waarschijnlijk nav dit gesprek zijn er ineens gebieden als natural=shoal in het Grevelingenmeer verschenen! Ik vind het wel mooi zoals OSM Carto dat weergeeft als een zandschaduw onder het water. Het schijnt dat als je surface=shinge of surface=gravel erbij zet dat de schaduw dan nog wat grover gekorreld eruitziet.
